วันนี้เราจะพาไปมาทำความรู้จักกับประวัติเครื่องเงิน อันดับแรกมารู้จักกับ “เงิน” กันก่อน เงินเป็นแร่ธาตุสีขาวมันวาว จัดอยู่ในจำพวกโลหะ ไม่น่าเชื่อว่ามนุษย์ได้รู้จักเงินมานานกว่า 4,000 ปีตั้งแต่สมัยอียิปต์แล้ว 

ประวัติเครื่องเงินในประเทศไทย ในสมัยประวัติศาสตร์นั้น ได้มีการใช้ “เงิน” เป็นตัวแทนของเงินตราเพื่อแลกเปลี่ยนสินค้า ก่อนที่ต่อมาจะมีการใช้เงินในวงการเครื่องประดับ ซึ่งเริ่มแพร่หลายนับตั้งแต่ “สมัยสุโขทัย” นิยมนำโลหะเงินมาทำเป็นเครื่องประดับ ภาชนะ เครื่องใช้ต่างๆ  และต่อเนื่องมาถึง สมัยอยุธยา โดยในสมัยอยุธยา มีการนำข้าวของเครื่องเงินมาเป็นเครื่องบรรณาการจากเมืองประเทศราช และต่อมาใน สมัยรัตนโกสินทร์ ก็มีการนำเงิน มาเป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนสินค้า

นอกจากนี้ ในสมัยก่อนนั้นเครื่องเงินยังใช้บ่งบอกถึงฐานะทางสังคม เนื่องจากในอดีตนั้นงานฝีมือเครื่องเงินลวดลายสวยงามต่างๆ นิยมนำไปถวายเจ้าเมือง และเครื่องเงินนิยมในชนชั้นกลาง เพราะมีราคาไม่แพงมาก ต่างจากทองมีราคาสูง

แต่ในยุคปัจจุบัน ในประเทศไทยมีการนำ “เงิน” มาใช้กันอย่างแพร่หลายในวงการต่างๆ ทั้งวงการเครื่องประดับ วงการแพทย์ในด้านทันตกรรม หรือแม้กระทั่งในวงการอิเล็กทรอนิกส์

 จึงนับได้ว่า เครื่องประดับเงิน มีประวัติมายาวนาน ตกทอดจากรุ่นสู่รุ่นเป็นภูมิปัญญาไทยที่ควรค่าแก่การรักษาและสืบสาน เพราะเป็นงานฝีมือที่ต้องใช้ความอดทน และความปราณีตสูงมาก

หากกล่าวถึงด้านธุรกิจ อุตสาหกรรมเครื่องประดับเงิน นอกจากตลาดในประเทศแล้ว ไทยยังมีการส่งออกเครื่องเงินด้วย ซึ่งสิ่งที่สำคัญไม่ว่าจะเป็นการขายในประเทศ หรือการส่งออกต่างประเทศ คือ การสร้างสรรค์รูปแบบของเครื่องประดับให้มีเอกลักษณ์ และสอดคล้องกับรสนิยมของผู้บริโภค 

ปัจจุบัน แหล่งผลิตเครื่องเงินที่ขึ้นชื่อในประเทศไทย อยู่ที่ภาคเหนือ โดย จ.เชียงใหม่ จะมีย่านการค้าที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ ในชุมชน ถ.วัวลาย หากมีโอกาสไปเยี่ยมชมจะเห็นร้านจำหน่ายเครื่องประดับเงินมากมายตามย่านถนนวัวลาย และที่ขั้นชื่ออีกแห่งหนึ่งคือ “เครื่องเงินชาวเขา” ที่ อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ และ อ.แม่ลาน้อย จ.แม่ฮ่องสอน

ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจกันก่อนว่า ธรรมชาติของเงินแท้ เมื่อใช้ไปนานๆ จะเปลี่ยนเป็นสีดำคล้ำ คุณก็ไม่ต้องตกใจ เพราะว่าส่วนผสมบางอย่าง (ซึ่งมีเป็นส่วนน้อย) ในเนื้อเงิน เช่น ทองแดง จะทำปฎิกิริยากับอากาศ อาจจะพาลทำให้อารมณ์เสียได้ง่ายๆ วันนี้เรามาดู 3 วิธีในการทำความสะอาดเครื่องประดับเงินกัน   

1. เมื่อทราบธรรมชาติของเครื่องเงินว่า จะดำคล้ำลง เมื่อส่วนผสมในเงินอย่างทองแดงทำปฏิกิริยากับอากาศ รวมถึงตัวเนื้อโลหะเงินเองที่ทำปฏิกิริยา ออกซิเดชั่นกับ กำมะถัน เราก็เพียงแค่ “ป้องกัน” ไม่ให้เครื่องเงินสัมผัสกับอากาศ เพื่อลดความหมองคล้ำ หลังการใช้งานเก็บในถึงที่มีซิบล็อคให้เรียบร้อย

2. เมื่อสวมใส่เครื่องเงินเสร็จแล้ว ต้องนำมาทำความสะอาด โดยอาจล้างด้วยน้ำสบู่อ่อนๆ จะดีมาก เพื่อป้องกันคราบเหงื่อทำปฏิกิริยาดับเครื่องเงิน อันจะเป็นตัวเร่งให้เครื่องประดับเงินสุดโปรดหมองคล้ำได้ง่ายๆ หลังจากนั้น “เป่า” ให้แห้ง และข้อสำคัญ หลีกเลี่ยงการใช้กระดาษทิชชู หรือผ้าเช็ดเครื่องเงิน เพราะจะทำให้เกิดริ้วรอยได้

3. ใช้น้ำยาล้างเครื่องเงิน ครีมหรือผงขัดขัดเครื่องเงินโดยเฉพาะ มีขายตามร้านทองทั่วไป และหลังจากล้างเครื่องเงินแล้วก็ใช้ผ้าเช็ดเครื่องเงิน แนะนำให้ใช้ผ้าขัดเครื่องเงินโดยเฉพาะ เช่น ผ้าชามัวส์เช็ดเครื่องประดับเงิน เป็นต้น เพราะหากเป็นผ้าทั่วไปอาจจะทำให้มีคราบน้ำ และเป็นลายบนเครื่องเงินได้

ลองนำวิธีการเหล่านี้ไปใช้ดู น่าจะเกิดประโยชน์สำหรับท่านอย่างแน่นอน จะได้มีเครื่องประดับเงินแบบวาวๆ ใส่อวดเพื่อนได้อย่างมั่นใจเว้นเสียแต่ว่า แฟนพันธุ์เครื่องประดับเงินบางท่าน  อาจจะมีความอินดี้ ไม่ได้สนใจเรื่องควาวแวววาวสักเท่าไหร่ แต่กลับมองไปแนวๆ วินเทจ อาจจะปล่อยให้เงินสีหมอง และดำคล้ำลงตามธรรมชาติ  โดยไม่ต้องขัดสีฉววรรณอะไรเลย ดูแล้วก็คลาสสิคไปอีกแบบเหมือนกันนะ

7 วิธีการดูเครื่องเงินแท้หรือปลอม รู้ไว้ให้มั่นใจก่อนตัดสินใจซื้อ

เคยสงสัยกันไหมว่า เครื่องเงินที่เราซื้อมานั้นเป็นเงินแท้ หรือเงินปลอม “ต้นน้ำ ซิลเวอร์” จะพาไปรู้จักกับ 7 วิธีง่ายๆ ที่ทุกคนสามารถตรวจสอบได้ด้วยตนเองในเบื้องต้น ก่อนตัดสินใจซื้อ เพื่อจะได้ไม่ต้องมาเสียใจภายหลัง

1. ให้สำรวจที่ “ตราประทับ” เครื่องเงินแท้ ส่วนใหญ่จะประทับตรา 92.5% หรือตรา 925 ตัวเลขนี้บ่งบอกว่าเป็นเงิน 92.5% ที่เหลือ 7.5% เป็นส่วนประกอบของโลหะชนิดอื่น สาเหตุที่ไม่ใช่ 100% เนื่องจากเงินมีเนื้ออ่อน ขึ้นรูปเป็นเครื่องประดับได้ยาก อย่างไรก็ตาม ในวงการเครื่องประดับเงินก็เป็นที่ยอมรับกันในระดับมาตรฐานสากลว่า คำว่าเงินแท้ หมายถึงอัตราส่วน 92.5%

2. ให้สำรวจที่ “น้ำหนัก” ของเงิน ลองหยิบขึ้นมาดู แล้วทดสอบด้วยการโยนเบาๆ เพื่อเช็คน้ำหนัก เงินแท้จะไม่หนักหรือไม่เบาจนเกินไป ซึ่งวิธีนี้อาจจะเหมาะสำหรับผู้ที่มีประสบการณ์ในวงการเครื่องเงินถึงจะกะน้ำหนักโดยประมาณได้ เรียกว่าต้องเก๋าหน่อย

3. พิจารณาจาก “ราคาขาย” ต้องไม่ถูกจนเกินไป อาจเปรียบเทียบกับท้องตลาด ปัจจุบันเปรียบเทียบง่ายมากในโลกออนไลน์ ไม่ต้องเดินไปถามทีละร้านเหมือนสมัยก่อน  สินค้าชิ้นเดียวกัน ขายในราคาประมาณกี่บาท หากราคาต่ำกว่ามาก สันนิษฐานไว้ก่อนเลยว่า เป็นเงินแท้จริงหรือไม่ !?

4. พิจารณาจาก “สีของเครื่องเงิน” จะต้องเป็นสีขาว เงาวาว หากสังเกตว่าเป็น สีขาวอมเหลือง หรือ เป็นสีขาวอมแดงอาจเป็นของปลอมได้

5. ใช้วิธีการ “ทดสอบ โดยแม่เหล็ก” หากเครื่องเงินวิ่งเข้าหามาเหล็ก สันนิษฐานไว้ก่อนเลยว่า เป็นเงินไม่แท้ เพราะว่าการวิ่งเข้าหาแม่เหล็กแปลว่าในเครื่องเงินนั้นมีโลหะผสมอยู่มากแน่นอน แต่หากเป็นเงินแท้ “แม่เหล็กจะดูดไม่ติด”

6. พิจารณาจาก “ใบรับประกันสินค้า” เวลาเลือกซื้อสินค้าจากร้านค้าต้องมีใบรับประกันสินค้าว่าเป็นเงินแท้ 92.5% หรือเรียกอีกแบบว่าเงินแท้ 925

7. ใช้วิธีการ “ทดสอบโดยใช้กรดไนตริก”  โดยการนำเครื่องเงินมาแล้วใช้กระดาษทรายขัดเบาๆ ให้ผงเศษเงินหลุดออกมา จากนั้นทดสอบโดยใส่กรดไนตริกหยดลงไปในผงเงิน ถ้าเงินแท้จะเป็นสีเทา